"वेध कायद्याचा" -"LAW FOR ALL"

 जागा वापरली नाही तरी देखभाल खर्च द्यावाच लागतो.  मी मुंबईला असतो आणि पुण्यामध्ये एका सोसायटीमध्ये इन्व्हेस्टमेंट म्हणून १ फ्लॅट घेतला आहे, मात्र तो फ्लॅट आम्ही बंद ठेवला आहे. आम्ही सोसायटीच्या कुठल्याही सोयी सुविधा वापरत नाही, तरीही सोसायटी आमच्याकडून देखभाल खर्च तसेच सिंकिंग फंड इ.  खर्च वसूल करते. तर अशी आकारणी कायदेशीर आहे का ? एक वाचक, मुंबई  सोसायटी असो वा अपार्टमेन्ट दोन्हीकडे सभासदांच्या वादाचे मूळ हे एकतर आर्थिक कारणांमध्ये किंवा इगो मध्ये असल्याचे दिसून येईल. आपल्या प्रश्नावरून हे आर्थिक विषयाशी निगडित आहे हे दिसून येते.  मेंटेनन्स द्यावाच लागतो.  आपली जागा इन्व्हेस्टमेंट म्हणून घेतली आहे का वापरण्यासाठी, का जागा भाड्याने द्यायची का कुलूप लावून बंद ठेवायची  हा सर्वस्वी त्या त्या सभासदाने ठरवायचे. पण सभासद स्वतः जागा वापरत असो किंवा नसो,  त्याने जागा भाड्याने दिली असेल किंवा नसेल, मासिक देखभाल खर्च (मेंटेनन्स, तसेच सिंकिंग फंड ) हा द्यावाच लागतो. ज्या प्रमाणे तुम्ही जागा वापरा किंवा नाही,  महानगरपालिका तुमच्याकडून प्रॉपर्टी टॅक्स वसू...

    साठे खत -  खरेदी खत : समज गैरसमज    :  ॲड. रोहित एरंडे.© एखाद्या मिळकतीमध्ये मालकी हक्क कसा मिळतो ह्या बाबत आपल्याकडे बरेच गैरसमज दिसून येतात. मा. सर्वोच्च न्यायालयाने अलीकडेच 'रमेश चंद वि. सुरेश चंद  (C.A. क्र. ६३७७/२०२२, निकाल दि. ०१/०९/२०२५) या याचिकेवर निकाल देताना   हे स्पष्ट केले की केवळ  पॉवर ऑफ ऍटर्नीच्या आधारावर किंवा साठे खताच्या आधारावर  जागा विकत घेणाऱ्याला जागेमध्ये मालकी हक्क मिळत नाही,  केवळ  योग्य स्टँम्प ड्युटी भरलेल्या नोंदणीकृत खरेदीखतानेच जागेमध्ये मालकी हक्क प्राप्त होतो.      या लेखाच्या अनुषंगाने या विषयाची थोडक्यात माहिती घेण्याचा प्रयत्न करू.     ७/१२ - प्रॉपर्टी कार्ड यांनी मालकी ठरत नाही.   एखाद्या मिळकतीमध्ये मालकी हक्क हा कुठल्याही २ किंवा अधिक  व्यक्तींच्या हयातीमध्ये  खरेदीखत, बक्षीसपत्र, हक्कसोड पत्र, वाटप-पत्र यांसारख्या नोंदणीकृत दस्तानेच, योग्य ते मुद्रांक शुल्क म्हणजेच स्टॅम्प ड्युटी आणि नोंदणी शुल्क भरूनच,  तबदील केला जाऊ शकतो ह...

  "आई-वडिलांपासून  स्वतंत्रपणे राहण्यासाठी टुमणे लावणे  हा नवऱ्याचा मानसिक छळच" - मा. सर्वोच्च न्यायालय.  नाण्याच्या दोन बाजू बघताना.. ॲड. रोहित एरंडे.© लग्नानंतर स्वतःचा संसार थाटून वेगळे राहणे हे आता काही नवीन नाही किंबहुना लग्न ठरविताना विवाह मंडळामधील फॉर्म मध्ये तसा रकाना  देखील असतो. समजून उमजून वेगळे राहणे आणि जबरदस्तीने, काहीतरी धमकी देऊन वेगळे राहण्यास भाग पाडणे ह्या मात्र २ वेगळ्या  गोष्टी आहेत. बऱ्याचदा वेगळे राहण्याचा हट्ट हे डिव्होर्स घेण्यामागचे एक कारण सध्या दिसून येते आणि असे प्रकार आपल्याला आजूबाजूला दिसून येतात. मात्र अशी मागणी पत्नीने करणे गैर आहे कि नाही आणि नवऱ्याच्या आई-वडिलांपासून  स्वतंत्रपणे राहण्यासाठी त्याच्यामागे  टुमणे लावणे हा नवऱ्याचा मानसिक छळ होऊ शकतो का ? आणि अश्या मागणीबरोबरच  सतत आत्महत्येच्या धमक्या देणे हाहि  नवऱ्याचा मानसिक छळच  होतो का ? असे प्रश्न विविध केसेसच्या माध्यमातून विविध उच्च न्यायालयांपुढे तसे मा. सर्वोच्च न्यायालयापुढे उपस्थित झाले. तर अशी मागणी सतत करणे हा नवऱ्याचा मानसिक छळ होत अ...

 श्वशुरगृहात विधवा सुनेचे हक्क.  ॲड. रोहित एरंडे © माझ्या मित्राचे नुकतेच अचानक निधन झाले. त्याच्या वडिलांची स्वकष्टार्जित भरपूर संपत्ती आहे, परंतु सासू-सासरे आणि त्यांची सून म्हणजेच माझ्या मित्राची बायको यांचे अजिबात पटत नाही, त्यामुळे ती दोन मुलांना घेऊन माहेरी गेली आहे. सासऱ्यांची स्वतःची भरपूर संपत्ती आहे, परंतु ते या सुनेला काहीही देणार नाही असे म्हणतात. सासऱ्यांना   अजून १ मुलगा आणि १ मुलगी पण आहेत. तर माझी मित्राची  बायको सासऱ्यांच्या मिळकतीवर हक्क सांगू शकते का, त्यासाठी केस करता येईल असा सल्ला काहींनी दिला आहे  ? मालकी हक्काबाबत आपल्याकडे अनेक गैरसमज आहेत त्यातील प्रमुख ३ गैरसमज नमूद करणे गरजेचे आहे   (१)  अनेक लोकांना असे वाटत असते कि वैवाहिक साथीदाराच्या मृत्यूनंतर केवळ उर्वरित जोडीदाराच आपोआप एकटा १००% मालक बनतो;  (२)   करारात पहिले नाव ज्याचे असते त्याचा हिस्सा किंवा अधिकार हा दुसरे नाव असलेल्यापेक्षा जास्त असतो आणि पहिले नाव असलेली व्यक्ती मयत झाली की  आपोआप सर्व हक्क दुसरे नाव असलेल्या व्यक्तीलाच मिळतो आणि (...

  "मोल" गृहिणीच्या कामाचे... कधी दिवसांपूर्वी कॉलेजमधील मित्रमंडळी बऱ्याच दिवसांनी एकत्र जमलो होतो. हास्य विनोद चालू होते. सगळ्यांची मुले, सध्या ज्यांना "चुणचुणीत" म्हणतात, ती देखील सामील झाली होती . काम-धंदयाबरोबरच घरातले काम पण सर्वांनी वाटून घेतले पाहिजे असा विषय चालू असताना एक मुलगा म्हणाला, घरकाम हे काही आमचे काम नाही, ते आई करते, मी बाबासारखा मोठा बिझनेसमन होणार, तो खूप काम करतो आणि पैसे कमावतो ... क्षणभर एकदम शांतता पसरली आणि आमचं मैत्रिणीच्या डोळ्यात टचकन पाणी आले. कॉलेज दिवसात टॉपर असणारी आणि नंतर स्वतःचे बुटीक सुरु करणारी हुशार मुलगी डोळ्यासमोर आली.   हे सर्व आठवण्याचे कारण म्हणजे दरवर्षी ३ नोव्हेंबर हा दिवस जागतिक गृहिणी दिवस म्हणून साजरा केला जातो. गृहिणी म्हणजे Housewife असे म्हणतात. मात्र २०२३ मध्ये तत्कालीन सरन्यायाधीश श्री. धनंजय चंद्रचूड यांच्या पुढाकाराने सर्वोच्च न्यायालयाने A Handbook on Combating Gender Stereotypes अशी पुस्तिका प्रसिध्द केली आणि त्यामध्ये सर्वप्रथम Housewife ऐवजी Homemaker हा शब्द वापरावा असे नमूद केले आहे. या ...

 नॉमिनी सभासदाला   मतदानाचा हक्क : ॲड. रोहित एरंडे © आमच्या फ्लॅटसाठी माझ्या वडिलांनी मला नॉमिनी नेमले होते त्याआधारे  वडिलांच्या मृत्युनंतर मी सोसायटीमध्ये सभासदत्व मिळविण्यासाठी अर्ज दिला, पण   सोसायटीने माझे नाव शेअर सर्टिफिकेटवर प्रोव्हिजनल सभासद म्हणून लावले आणि जो पर्यंत कोर्टातून वारसा हक्क प्रमाणपत्र अनंत नाही तो पर्यंत   मी  मतदान करू शकत नाही    असे म्हणून सोसायटी मला  कुठल्याही सभांमध्ये भाग घेऊन देत नाही. सोसायटी रिडेव्हल्पमेंटला जाण्याचे ठरवत आहे. कृपया मार्ग सांगा.  एक वाचक,  पुणे.  उत्तर : सोसायटीमध्ये मूळ सभासद मयत झाल्यानंतर त्याच्या वारसांमध्ये आणि नॉमिनी मध्ये बऱ्याचदा वाद निर्माण होतात .  परंतु सहकार कायद्यात   झालेल्या बदलाप्रमाणे कलम १५४(बी) हे नवीन कलम   ९ मार्च २०१९ पासून दाखल झाले आहे, . ज्यायोगे सभासदांच्या व्याख्येमध्ये  पहिल्यांदाच नॉमिनी म्हणून नेमलेल्या व्यक्तीला "प्रोव्हिजनल मेंबर " म्हणजेच  थोडक्यात  कारणापुरता  /तात्पुरता सभासद म्हणून म...

 मेंटेनन्स : सोसायटीमध्ये समान तर अपार्टमेंटसाठी क्षेत्रफळाप्रमाणे.   ॲड. रोहित एरंडे © काही दिवसांपूर्वी अपार्टमेंटसाठी जागेच्या क्षेत्रफळाप्रमाणेच मेंटेनन्स आकारता येईल असा निकाल मुंबई उच्च न्यायालयाने दिला. हा निकाल सोसायटीला देखील लागू होईल ना ? आमच्या सोसायटीमध्ये देखील २,३ आणि ४ बीएचके असे वेगवेगळे फ्लॅट आहेत. या निकालावरून आमच्याकडे सोसायटी व्हाट्सअप ग्रुपवर खूप चर्चा, भांडणे होत आहेत, तरी कृपया या विषयाचा खुलासा करावा.  एक वाचक, पुणे.  सर्वप्रथम आपण हा प्रश्न विचारल्याबद्दल आपल्याला धन्यवाद. या "स्पष्ट" निकालानंतर सुद्धा अनेक लोकांच्या मनात शंका-कुशंका उपस्थित झाल्याचे दिसून आले. सोसायटी असो वा आपार्टमेन्ट सभासदांमधील बहुतांशी वादाचे कारण हे आर्थिक बाबींबद्दल असते. मा. उच्च न्यायालयाने पुण्यातील प्रसिध्द ट्रेझर पार्क या ३५६ सभासदांच्या अपार्टमेंट बाबतीत जो निकाल दिला आहे तो म्हणजे गदिमांच्या भाषेत "अतर्क्य ना झालें काहीं, जरी अकस्मात" असे वेगळ्या अर्थाने म्हणता येईल. कारण मा. न्यायालयाने कोणताही नवीन कायदा सांगितला नसून १९७० पासू...

 रिडेव्हलपमेंट ७९अ  नियमावली केवळ मार्गदर्शक,  : मुंबई उच्च न्यायालय.  आमच्या सोसायटीच्या  रिडेव्हलपमेंटसाठी  आम्ही जनरल बॉडी मध्ये रितसर ठावर ठराव पास करून बहुमताने पुनर्विकासाचा निर्णय घेतला. नंतर टेंडर मागवून अंतिम ३ पैकी १ विकसक देखील निवडला. मात्र आता काही २-३ सभासद  कमिटी विरुध्द  आणि   ७९अ    नियमावली  पाळत नाही, मिटिंग चुकीची घेतली,    चुकीचा  बिल्डर निवडला, असे  खोटे आरोप करून  उपनिबंधक साहेबांकडे तक्रारी करत आहेत त्यामुळे आम्हाला  काम करणे  नकोसे झाले आहे. या बाबत काय करावे ?   त्रस्त सदस्य; कमिटी ., पुणे   रिडेव्हलपमेंट    पाहावे करून असे आम्ही नेहमी म्हणतो रिडेव्हलपमेंटचे प्रश्न हे काळे - पांढरे नसतात, त्याचा रंग  करडा असतो हे दिसून येईल.    रिडेव्हलपमेंटमधील वाढते  वाद लक्षात घेता महाराष्ट्र सरकारने सहकार कायदा कलम ७९अ अंतर्गत २००९ साली प्रथम आणि नंतर २०१९ साली सुधारित अशी     फक्त सोसायट्यांसाठी नियमावली जारी  ...

  कन्व्हेयन्स झाला नसल्यास सोसायटीच्या पुनर्विकासाचा मार्ग खडतर.   प्रश्न : आमच्या सायटीची स्थापना होऊन सुमारे ३५ वर्षे झाली आहेत. आता  बिल्डिंगची अवस्था बघता आणि सोयी-सुविधांचा अभाव असल्याने पुनर्विकास करण्यासाठी सभासदांचे. परंतु अद्याप सोसायटीच्या  नावे कन्व्हेयन्स झालेला नाही, प्रॉपर्टी कार्डवर सोसायटीचे नाव नाही. तरी या बाबत काय करावे, हे सर्व नवीन बिल्डर करून देईल का ?   सोसायटी सभासद, पुणे.  उत्तर : पुनर्विकास पहावा  करून , अशी नवीन म्हण आता प्रचलित झाली आहे. पुनर्विकास करण्यापूर्वी अनेक कायदेशीर बाबींची पूर्तता करणे गरजेचे असते आणि याची माहिती बरेचदा सभासदांना नसते आणि अशी पूर्तता झाली नसेल आणि  बाकी सर्व ठरले असले तरी पुनर्विकास प्रत्यक्षात सुरु होऊ शकत नाही. या मध्ये सर्वात महत्वाचे असते सोसायटीच्या नावाने कन्व्हेयन्स होणे आणि सोसायटीचे  नाव प्रॉपर्टी कार्ड सदरी असणे.        कन्व्हेयन्स म्हणजे   जागेमधील मालकी हक्क दुसऱ्याच्या नावे तबदील करणे, थोडक्यात खरेदी खत असे म्हणता येईल. भारतामधील  ...

 विनापरवानगी एकत्र केलेल्या फ्लॅटसाठी किती मेंटेनन्स घ्यावा ?   आमच्या सोसायटीतील एका  सभासदाने सोसायटीची किंवा महानगरपालिकेची परवानगी न घेता त्याचे दोन गाळे  एकत्र केले  आहेत  आहेत. हे दोन्ही गाळे प्लॅन वरती  वेगवेगळे आहेत गाळ्यांची  लाईट बिले, प्रॉपर्टी टॅक्स,   स्वतंत्र  आहेत, परंतु    करारनामा आहे  एकच आहे आणि   'माझी आर्थिक तंगी  आहे, घरात खूप अडचणी आहेत त्यामुळे याचा मानवतावादी दृष्टीने विचार करावा आणि एकच मेंटेनन्स घ्यावा असे त्याने पत्र लिहिले आहे.    असा एकाच करार पण स्वतंत्र करार असलेले अजूनही काही सभासद आहेत, ते देखील आता एकच मेंटेनन्स  घ्या म्हणून  मागे लागले आहेत.  या बाबत कायदा काय सांग्तनो, सोसायटी जनरल बॉडी काही निर्णय घेऊ शकते का ?   एक वाचक. पुणे    आपला प्रश्न एकच असला तरी त्यात काही उपप्रश्न दडले आहेत अनेक ठिकाणी दिसून येतात.  या प्रश्नांचे  थोडक्यात उत्तर द्यायचे प्रयत्न करतो.  बऱ्याचदा लोकांना हे लक्षात येत नाही की  क...

 पॉवर ऑफ ऍटर्नी - समज कमी गैरसमज जास्त.  ॲड. रोहित एरंडे.© सर, मी एका व्यक्तीला माझी जागा विकायचे ठरवत आहे , कारण तो मला इतरांपेक्षा जास्त  किंमत देऊ करत पहात आहे मात्र काही कारणांनी मला स्वतःला व्यवहार करणे शक्य होत नाही, म्हणून त्याला मालकी मिळेल यासाठी  ती व्यक्ती माझ्याकडे  नोटरी केलेली   पॉवर ऑफ ऍटर्नी  मागत आहे म्हणजे  आणि आता घाई करत आहे. पण असे व्यवहार करण्यात काही धोके आहेत का ? एक वाचक, पुणे.   "अती लोभ त्यास क्षोभ होईल जाणा " -  हे समर्थ वचन इथे लागू होते. कारण  जास्त किंमतीच्या लोभाने आणि तेही  अनोंदणीकृत पॉवर ऑफ ऍटर्नीच्या आधारे तुम्ही जर हा व्यवहार केलात तर नंतर कोर्टाच्या पायरांवर पायऱ्या चढायची तयारी ठेवा. तरीही तुम्हाला धन्यवाद कारण तुमच्या प्रश्नामुळे पॉवर ऑफ ऍटर्नी (पीओए) म्हणजेच कुलमुखत्यारपत्र या अत्यंत महत्वाच्या विषयाबद्दल  कायदेशीर तरतुदींची थोडक्यात माहिती बघू. पॉवर ऑफ ऍटर्नी ऍक्ट १८८२ आणि कॉन्ट्रॅक्ट ऍक्ट १८७२ मध्ये या बद्दलच्या तरतुदी आढळून येतात. *आपल्या वतीने ठराविक गोष्टी करण्यासाठी ...

 " थार वेडे.." 😀 लिंबू हे आहारशास्त्रात जेवढे महत्वाचे आहे ना तेवढेच धार्मिक कार्यात, विशेषतः नवीन कार घेताना, देखील आहे हे आपल्यापैकी अनेकांना माहिती असेलच.. अशा एका लिंबापायी वाचायला मजेशीर पण जीवावर येणारा प्रसंग दिल्लीमध्ये घडला. याचे व्हिडीओ देखील इंटरनेटवर आहेत. तर, दिल्लीमधील या जोडप्याने महिंद्रा कंपनीची प्रसिद्ध असलेली थार गाडी खरेदी केली. गाडी डिलिव्हरी साठी शोरुम मध्ये गेले.. शोरुम होती पहिल्या मजल्यावर., गाडीला हार घालून ठेवला होता. गाडीच्या समोरील काचेतून जोडपे आनंदाने खाली बघत होते.. आता इथे लिंबाचा प्रवेश झाला.. या जोडप्याची अशी मान्यता होती, की कोणतीही नवीन गाडी घेतली की गाडीचे चाक पहिल्यांदा लिंबावरून नेले पाहिजे...त्याप्रमाणे चाकाखाली रसरशीत लिंबू ठेवली. मॅडमने दिमाखात स्टिअरिंग हातात घेतले.. वामांगी पतीदेव आणि मागे एक ( बिचारा ) एम्प्लॉयी पण बसला..  मॅडमने स्टार्टर मारला आणि लिंबावरून गाडी न्यायची म्हणून ऍक्सेलेटर वर "हळूच" पाय ठेवला आणि......   आणि... लिंबू डाव झाला... लिंबाने आपले बलिदान दिले पण गाडी मात्र शोरूमची काच पिक्चरसारखी फोडून आतल्य...

 सभासदत्व आणि मालकी हक्क यात फरक.  ॲड. रोहित एरंडे © आमच्या   वडिलांनी रजिस्टर्ड बक्षीसपत्राने  त्यांचा फ्लॅट मला दिला, माझे नावे शेअर सर्टिफिकेट ही झाले. मात्र नॉमिनी म्हणून माझ्या भावाचे त्यांनी नाव लावले होते. वडील काही वर्षांपूर्वी गेले.  मात्र अचानक आता माझ्या भावाला हे बक्षीस पत्र मान्य नाही असे म्हणून त्याने सोसायटी पदाधिकाऱ्यांना हाताशी धरून त्याचे नाव असोसीएट सभासद म्हणून शेअर सर्टिफिकेटवर लावण्याचा हुकूम देखील मिळवला आहे, कारण पुनर्विकासाची शक्यता. आम्ही  दोघेही ज्येष्ठ नागरीक आहोत.  भावाची परिस्थिती उत्तम आहे, तो गेले अनेक वर्षे या फ्लॅट् मध्ये फिरकलेला  नाही आणि  मला हा एकच फ्लॅट आहे. तरीही भाऊ त्याचा हट्ट सोडत नाही याचे वाईट वाटते आणि आता त्याला सोसायटीच्या कामकाजात देखील भाग घ्यायचा आहे. तरी काय करावे ?   एक वाचक, मुंबई.  सोसायटीमध्ये बरेचदा मूळ सभासद मयत झाल्यानंतर त्याच्या वारसांमध्ये आणि नॉमिनी मध्ये वाद निर्माण होतात.  तुम्ही म्हणताय त्याप्रमाणे जर तुमच्या लाभात वडिलांनी नोंदणीकृत आणि वैध  बक्षी...

" पुनर्विकास : एलओआय  हे  बंधनकारक  करारपत्र  नाही" : ॲड. रोहित एरंडे  © आमच्या  सोसायटीने   पुनर्विकासासाठी    २ वर्षांपूर्वी एक बिल्डरने लेटर ऑफ इन्टेन्ट (LOI ) दिले होते. सोसायटीने तेव्हा वकील नेमले नव्हते.  LOI च्या मुदतीमध्ये   बिल्डरने काहीही केलेले   नाही. सोसायटीचे काही पदाधिकारी त्या बिल्डरला अजूनही धार्जिणे आहेत. आता  अचानक तो बिल्डर जागा झाला आहे  आणि LOI सोसायटीवर बंधनकारक आहे आणि   मलाच काम दिले नाहीतर  प्रोजेक्ट होऊनच देणार नाही असे म्हणतोय, तर   आता काय करावे आणि  सोसायटीने स्वतःचे तज्ञ वकील आणि आर्किटेक्ट यांची नेमणूक  करावी का ?    एक ज्येष्ठ सभासद. , पुणे.  आपल्या शेवटच्या प्रश्नाचे आधी उत्तर देतो. आपल्या सारख्या अनेक ज्येष्ठ नागरिकांनी त्यांच्या तरुण वयात कष्टाने घेतलेल्या छोटेखानी घराचे पुनर्विकासामुळे  मोठ्या घरात रूपांतर होण्याची संधी प्राप्त झाली आहे. मात्र पुनर्विकास   हा 'विन-विन' म्हणजेच बिल्डर-सोसायटी या दोहोंच्य...

 "मृत्यूपत्राद्वारे  मिळालेली मिळकत स्वकष्टार्जित  "  सर, आमचे वडील २ वर्षांपूर्वी गेले. आमच्या वडिलांनी एक नोंदणीकृत मृत्यूपत्र करून ठेवले आहे त्यायोगे  त्यांनी सर्व मिळकत मला दिली आहे आणि माझ्या बहिणीला मृत्यूपत्राने काहीच दिले नाही कारण तिला लग्नात जे काही द्यायचे ते दिले होते असे नमूद केले आहे.  मी executor पण आहे.  आता  माझ्या  हयातीमध्ये  या फ्लॅटमध्ये माझ्या  बायको  -मुलांचा आणि बहिणीचा  हक्क येतो का ?  कृपया मार्गदर्शन करावे.  एक वाचक,  मुंबई.     एखाद्या मिळकतीमध्ये मालकी हक्क   नोंदणीकृत - खरेदीखत, बक्षीसपत्र, हक्कसोड पत्र, वाटप-पत्र यांसारख्या  दस्ताने हयातीमध्ये तबदील केला जाऊ शकतो. तर  एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर मिळकतीमधील मालकी हक्क हा मृत्यूपत्राने किंवा मृत्यूपत्र केले नसेल तर वारसा हक्काने  तबदील होऊ शकतो.    मृत्यूपत्राप्रमाणे मालकी हक्क हा मात्र मृत्यूपत्र करणारी व्यक्ती (टेस्टेटर) मयत झाल्यावरच   प्राप्त होतो आणि मृत्युप...

   ताबा माझाच... (कोर्टातील बरेच वाद हे जागेचा ताबा वाचवण्यासाठी किंवा मिळवण्यासाठी असतात आणि म्हणूनच कायद्यामध्ये ताब्याला १० पैकी ९ मार्क असे का म्हणतात ते ह्या मजेशीर प्रसंगातून कळेल. ) ॲड. रोहित एरंडे. © मागे आपण बँक लॉकरचा मजेशीर किस्सा वाचला. आता लोकाग्रहास्तव परत एकदा असाच एक पोट धरून हसविणारा किस्सा सांगतो. मानवी स्वभावाच्या खऱ्या पैलूंचे दर्शन कोर्टामध्ये होते. सगळ्यांचे मुखवटे तिथे गळून पडलेले असतात. कोर्टातील विविध दाव्यांपैकी घरमालक -भाडेकरू ह्यांच्यामधील दावे पूर्वी खूप हिरीरीने भांडले जायचे आणि कधी कधी कारणे देखील खूप मजेशीर असायची/. अर्थात आता जुने वाडेच राहिले नसल्याने ह्या केसेस कमी झाल्या आहेत. असो. काही वर्षांपूर्वी पुणेरी बाण्यासाठी प्रसिद्ध असलेल्या पेठेमधील एका जुन्या वाड्यातील जागेची केस आम्ही घरमालकातर्फे लढवत होतो . ह्या केस मध्येएक मजेशीर प्रश्न उद्भवला की वाड्यामधील सामाईक संडास कोणाच्या ताब्यामध्ये आहे. आचार्य अत्रे म्हणायचे तसे जुन्या वाड्यांमध्ये आत गेल्या गेल्या डावी-उजवीकडे 'जय-विजय' सारखे संडास तुमचं स्वागताला असायच...

 लिफ्ट-दुरुस्ती खर्चाची विभागणी.  ॲड. रोहित एरंडे © आमच्या बिल्डिंगमधील लिफ्ट  दुरुस्तीसाठी बऱ्यापैकी खर्च येणार आहे.  मात्र  तळ मजल्यावरील आणि पहिल्या मजल्यावरील सभासद,   आम्ही लिफ्ट वापरत नाही म्हणून लिफ्टच्या दुरुस्तीचे पैसे देणार नाही असे म्हणत आहेत. जे लिफ्ट वापरतात त्यांनीच पैसे द्यावेत असे त्यांचे म्हणणे आहे.   कृपया मार्गदर्शन करावे   एक वाचक, पुणे.  सोसायटी आणि सभासद यांच्यामधील बहुतांशी वादाचे मूळ आर्थिक कारणांशी असते हे या प्रश्नावरून परत एकदा दिसून येते. लिफ्टदुरुस्ती खर्चावरून     मानवी स्वभावाचे  विविध रंग दिसून येतात त्यामुळे   काही ठिकाणी तर ज्यांनी लिफ्ट दुरुस्तीचे पैसे दिले आहेत, तेवढ्याच मजल्यावर लिफ्ट थांबेल असेही प्रकार बघितले आहेत. सर्वप्रथम लिफ्ट   चैनीची वस्तू नसून आवश्यक गोष्ट आहे आणि  कोणत्या सभासदाने लिफ्टसारख्या कोणत्या सामायिक सोयी सुविधा किती वेळा  वापरल्या कसे याचा माग कोण ठेवणार ? आणि ते अपेक्षित नाही.      दुरुस्त आदर्श उपविधी क्र....

आरबीआयचा खातेदारांना दिलासा ! ॲड. रोहित एरंडे © एखाद्या व्यक्तीच्या मृत्यूनंतर मृत व्यक्तीच्या मिळकतीमधील मालकी हक्क हा त्याच्या वारसांना मृत्यूपत्राने किंवा मृत्यूपत्र केले नसेल तर वारसा हक्काने  मिळतो. मृत्यूपत्राप्रमाणे मालकी हक्क हा मात्र मृत्यूपत्र करणारी व्यक्ती (टेस्टेटर) मयत झाल्यावरच   प्राप्त होतो. अर्थात  नॉमिनेशनने मालकी हक्क मिळत नाही. मात्र आपल्यापैकी अनेकांना हा अनुभव असेल की आपल्या जवळच्या व्यक्तीच्या  मृत्युनंतर त्या व्यक्तीच्या बँक खात्यातील रक्कम मिळविणे हे किती जिकीरीचे काम आहे. मृत्युपत्र असले तरी काही वेळा बँक प्रोबेट आणावयास सांगतात जे फक्त मुंबई, चेन्नई आणि कोलकता या शहरांमध्येच घेणे कांद्याने अनिवार्य आहे. मृत्युपत्र नसेल तर मग वारसा हक्क प्रमाणपत्र आणण्यास सांगतात.    यासर्वांसाठी खर्चावा लागणार वेळ, पैसे आणि मानसिक त्रास यामुळे लाभार्थी व्यक्ती पुरती गांगरून जाते. या त्रासावर वारसांना  आता  दिलासा मिळू शकतो याचे कारण  "देर आए दुरुस्त आए"  या प्रमाणे  रिझर्व्ह बँकेने नुकताच   प्रसिध्द  क...